Amsterdam gaat mystery guests inzetten om bedrijven te betrappen die werkzoekenden discrimineren. Organisaties die toch onderscheid maken tussen potentiële werknemers, worden aan de schandpaal genageld.
Dit staat in de nieuwe Amsterdamse aanpak van arbeidsdiscriminatie die wethouder Rutger Groot Wassink naar de raad stuurt. De zogenoemde mystery guests worden al ingezet in de horeca, om discriminatie door portiers aan te pakken. Hierbij gaan twee koppels langs bij club of café, één met migratieachtergrond en één zonder. Dan kijken ze wie de toegang wordt geweigerd. Dit heeft in de horeca al tot sancties geleid.
De volgende stap is om sollicitanten met of zonder migratieachtergrond, jong en oud, man en vrouw naar bedrijven te sturen om te onderzoeken wie wel en wie niet een baan of stage krijgt.
'Heel wit'
"Op de Amsterdamse arbeidsmarkt is discriminatie aan de orde van de dag," aldus Groot Wassink. De gemeente vermoedt, op basis van landelijke cijfers, dat ongeveer achtduizend werkzoekenden in Amsterdam gediscrimineerd wordt vanwege hun leeftijd, afkomst, geslacht of beperking. "De kansen op werk of op een stage zijn in de stad niet voor iedereen gelijk," zegt Groot Wassink.
"Dat geldt voor onze eigen organisatie, de gemeente, waar bijvoorbeeld te weinig jongeren werken, maar ook voor topposities, zoals in schoolbesturen. Die zijn heel wit. Amsterdam is een diverse stad, geen enkele groep is meer dominant. Dan moeten we ook macht delen."
De gemeente gaat allereerst in de eigen organisatie kijken. "Anders is het lastig om anderen aan te spreken." Amsterdamse personeelswervers krijgen extra trainingen en er komt een aanpak van discriminatie op de werkvloer. De gemeente zal ook haar positie als aandeelhouder, zakenpartner en afnemer inzetten om andere partijen ertoe te bewegen meer te doen aan diversiteit.
Divers personeelbeleid
Als aandeelhouder heeft Amsterdam invloed op bijvoorbeeld GVB, Schiphol en het Havenbedrijf en als belangrijke afnemer zal de stad hogere eisen stellen aan het wervingsbeleid van de leveranciers. Zo zal een divers personeelsbeleid mogelijk onderdeel zijn van een aanbesteding of bij de beslissing tot het verstrekken van subsidie. "We gaan als gemeente al onze rollen inzetten om iets te doen tegen arbeidsdiscriminatie," zegt groot Wassink.
Hierbij zal Amsterdam de namen van bedrijven die toch onderscheid maken, naar buiten brengen. "We gaan naming and shaming niet uit de weg," aldus Groot Wassink. "Als bijvoorbeeld een uitzendbureau discrimineert, doen we daarmee geen zaken meer. Ze moeten niet denken dat ze hiermee weg komen."
De cijfers
15 procent van de werkzoekende in Nederland heeft zich het afgelopen jaar gediscrimineerd gevoeld. Nog eens 14 procent twijfelt daaraan. Dit komt in Amsterdam neer op 8.000 gediscrimineerde werkzoekenden. Het vaakst wordt discriminatie naar leeftijd ervaren. Van de Turkse en Marokkaanse Nederlanders ervaart ruim een derde discriminatie bij het zoeken van werk. 20 procent van Nederlanders met een beperking ervaren dit.