Het is mogelijk dat niet het werk verandert maar wel de werkgever doordat de onderneming wordt overgenomen door een andere onderneming. De hoofdregel in dit soort gevallen luidt dat door de overgang van een onderneming de rechten en plichten van de werknemer van rechtswege overgaan op de verkrijgende onderneming. In principe betekent dit dat de werknemer tegenover de overnemende werkgever aanspraak kan maken op alle rechten die hij bij de oude werkgever had. Een uitzondering hierop vormt de situatie waarin een onderneming in staat van faillissement verklaard is.
Wanneer een onderneming wordt overgenomen door een andere onderneming kan dit in principe op drie manieren:
Onderneming X koopt de meerderheid van de aandelen van naamloze vennootschap Z. De naamloze vennootschap Z blijft bestaan, voor de arbeidsovereenkomst verandert er in principe niets.
Twee ondernemingen worden samengevoegd tot een nieuwe onderneming. Alle werknemers van de oude ondernemingen zijn dan automatisch werknemers van de nieuwe onderneming.
Onderneming X koopt alle activa van naamloze vennootschap Z. Om te voorkomen dat een werknemer achterblijft in de lege schelp die de naamloze vennootschap Z nu geworden is, bepaalt de wet dat alle rechten en plichten voorvloeiende uit zijn arbeidsovereenkomst van rechswege overgaan op verkrijger, onderneming X. Voor de verkopende partij is het van belang zich goed te realiseren dat hij nog een jaar lang hoofdelijk verbonden is tot nakoming van verplichtingen uit de arbeidsovereenkomst die ontstaan zijn voor de verkoop van de activa.
Een uitzondering op bovenstaande regel vormt dus de situatie waarin de werkgever failliet verklaard is en de onderneming tot de boedel behoort. Er bestaat dan geen overgang van rechtswege van de rechten en plichten voortvloeiende uit de arbeidsovereenkomst.
De Sociaal Economische Raad (SER) heeft een aantal gedragsregels vastgesteld die fuserende ondernemingen in acht moeten nemen tegenover de werknemers. Dit SER besluit fusiegedragsregels 2000 wordt ook wel de fusiecode genoemd. Dit besluit bepaalt dat de vakorganisaties van een komende fusie door partijen op de hoogte moeten worden gesteld voordat de fusie een feit is. Daarbij moet uitleg gegeven worden over de motieven voor de fusie ten aanzien van het te voeren ondernemingsbeleid en de te verwachten sociale, economische en juridische gevolgen. De vakbonden moeten in staat gesteld worden hun oordeel te geven vanuit het werknemersbelang.
Tijdens een bespreking moet aan de vakbonden de mogelijkheid worden gegeven hun visie te geven op onder meer het te voeren beleid en de gevolgen van maatregelen voor de werknemers. Dit oordeel dient verstrekt te worden aan de ondernemingsraad zodat zij er rekening mee kunnen houden bij het uitoefenen van hun adviesrecht. Deze regels gelden bij elke fusie waarbij zeggenschap over de activiteiten van een onderneming of een onderdeel daarvan wordt verkregen danwel overgedragen, direct of indirect, alsmede voor de vorming van een samenstel van ondernemingen. Het maakt in dit opzicht geen verschil of het gaat om een aandelenfusie, een juridische fusie of een bedrijfsfusie. Wel moet er bij de fusie ten minste een in Nederland gevestigde onderneming betrokken zijn waarin 50 of meer werknemers werkzaam zijn of sprake zijn van een samenstel van in Nederland gevestigde ondernemingen waar 50 of meer werknemers werkzaam zijn.
De SER dient ook op de hoogte gesteld te worden van de naderende fusie. Deze heeft een Geschillencommissie Fusiegedragsregels die toeziet op de naleving van de fusiecode. Geschillen over de naleving van de fusiecode kunnen aangebracht worden door werknemersverenigingen en door de fuserende partijen. De fusiegedragsregels hebben geen wettelijke basis en er bestaan dan ook geen sancties anders dan negatieve publiciteit wanneer de commissie zijn oordeel velt. Het is voor ondernemingen echter van groot belang negatieve publiciteit te vermijden en dus de fusiegedragsregels serieus te nemen.
Mocht u vragen hebben over fusies en overnames dan kunt u altijd contact op nemen met een van onze advocaten.
