Op 1 januari 2018 verandert de regelgeving rondom het stukloon. Stukloon blijft mogelijk, maar werknemers moeten daarbij wel minimaal het minimumloon verdienen. Goed nieuws dus, voor de ruim 155.000 werknemers die in Nederland op basis van stukloon werken, vooral voor hen die nu minder dan het minimumloon verdienen. Voor werkgevers die met stukloon werken geldt dat zij op relatief korte termijn arbeidsovereenkomsten en loonbetalingen zullen moeten aanpassen.

Wat verandert er vanaf 1 januari 2018?

Vanaf 1 januari 2018 moet het stukloon voldoen aan de gewijzigde Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag (WML). Het doel van de WML is dat iedereen tenminste het wettelijk minimumloon moet verdienen.
Werkgevers mogen vanaf 1 januari daarom alleen nog stukloon toepassen als werknemers daarbij minimaal het wettelijk minimumloon verdienen. Wat betekent dit concreet? Als de werknemer met het stukloon uitkomt op een bedrag gelijk aan of hoger dan het minimumloon, kan het stukloon worden gehanteerd. Als de werknemer met het stukloon uitkomt op een bedrag dat lager is dan het minimumloon, geldt het minimumloon (een bedrag per tijdseenheid).
Verschillende partijen hebben tijdens de totstandkoming van deze nieuwe regels aangedragen dat deze aanpassing een negatief effect zal hebben op de productiviteit. Voor werknemers is de financiële prikkel namelijk minder aanwezig. Volgens het kabinet kan van stukloon nog steeds een financiële prikkel uitgaan, maar is, gelet op de doelstelling van de WML, een ondergrens bij stukloonbetalingen wenselijk. Werknemers kunnen volgens het kabinet nog steeds geprikkeld worden om méér te verdienen.

Achtergrond wetswijziging stukloon

Stukloon komt voornamelijk voor in de agrarische sector, de schoonmaaksector en bij pakket- en postbezorging. In de oude regelgeving moest de werkgever een norm vaststellen op basis waarvan een werknemer redelijkerwijs het minimumloon kon verdienen. In de praktijk bleek dat de inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) deze norm niet goed kon controleren en handhaven. De regelgeving zorgde daarnaast voor veel onduidelijkheid en onzekerheid voor werkgevers en werknemers, en bood veel ruimte voor discussies en procedures. Dit leidde ertoe dat een werknemer (veel) minder kon verdienen dan het wettelijk minimumloon, maar dat niet of nauwelijks handhavend tegen de werkgever kon worden opgetreden.
De inspectie heeft in 2015 onderzoek gedaan naar de situatie van pakketbezorgers die op basis van stukloon werkten. De inspectie concludeerde na een indicatieve loonberekening dat het grootste gedeelte van de bezorgers onder het minimumloon uitkwam, soms wel tot 40%.
Op basis van dit onderzoek adviseerde de inspectie de minister in oktober 2015 om het stukloon af te schaffen. Minister Asscher (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) liet weten het advies van de inspectie ‘ter harte’ te nemen. In april 2016 kwam hij met een voorstel. Hierin werd het stukloon niet afgeschaft, maar werden de regels wel aangepast. Dit heeft geleid tot de regeling die op 1 januari 2018 ingaat.

Mogelijkheden stukloon na 1 januari 2018

Voor werkgevers die stukloon willen blijven hanteren zijn er vanaf 1 januari 2018 de volgende mogelijkheden:

• U betaalt het stukloon, met een minimum gelijk aan het wettelijk minimumloon.
• U betaalt een vast basisuurloon (minimaal het wettelijk minimumloon), met daarbovenop stukloon of een aanmoedigingspremie bij meer dan gemiddelde productie. U zult dan wel eerst een werkbare ‘gemiddelde productie’ moeten vaststellen.
• Bent u werkgever in een bedrijfstak waarbij werknemers de vrijheid hebben om zelf hun werkzaamheden in te delen en u dus geen toezicht kunt houden op de werkzaamheden (zoals bij het bezorgen van folders of dagbladen)? Dan kúnt u niet controleren hoeveel uur uw werknemers hebben gewerkt. De minister heeft op verzoek van de Tweede Kamer voor die gevallen bepaald dat u, bij wijze van uitzondering, op basis van de huidige regelgeving met uw werknemer overeen mag komen om stukloon te betalen.
• Voor werknemers die behoren tot de doelgroep van de Participatiewet kunnen werkgevers loonkostensubsidie aanvragen bij de gemeente. De werknemer ontvangt dan van de werkgever (ten minste) het wettelijk minimumloon. De werkgever krijgt loonkostensubsidie van de gemeente, ter compensatie van de verminderde productiviteit van de werknemer. Deze loonkostensubsidie bedraagt het verschil tussen het wettelijk minimumloon van de WML en de loonwaarde van de betreffende werknemer.

Heeft u vragen over stukloon of deze wetswijziging? Heeft u hulp nodig bij het implementeren ervan? Of bent u benieuwd of de hierboven genoemde uitzondering wellicht op u van toepassing is? Neemt u dan contact op met Schravenmade Advocaten, wij staan voor u klaar. U kunt ons telefonisch bereiken via 0346-55 47 03 of maak gebruik van ons contactformulier.