Een arbeidsovereenkomst kan in principe met ieder persoon worden gesloten. Er is echter een aantal categorieën personen met wie geen arbeidsovereenkomst kan worden aangegaan of pas wanneer aan bepaalde voorwaarden is voldaan.
Een arbeidsovereenkomst sluiten met werknemers? Waar moet je op letten?
De hoofdregel met betrekking tot buitenlandse werknemers (van buiten de Europese Unie) is dat met hen pas een arbeidsovereenkomst mag worden gesloten als zij beschikken over een verblijfs- en tewerkstellingsvergunning (zie ook Wet arbeid vreemdelingen).
Een minderjarige van zestien jaar of ouder mag zonder meer een arbeidsovereenkomst aangaan (zie BW 7:612). Hij heeft daar geen toestemming van zijn wettelijke vertegenwoordigers voor nodig en wordt in alles wat betrekking heeft op de arbeidsovereenkomst gelijkgesteld met een meerderjarige. Hij kan ook zelfstandig arbeidsrechtelijke procedures voeren.
Is de werknemer jonger dan zestien jaar, dan is in beginsel toestemming van de wettelijk vertegenwoordiger wel nodig. Gaat een werknemer die jonger is dan zestien jaar een arbeidsovereenkomst aan zonder dat hij toestemming heeft van zijn wettelijke vertegenwoordiger dan gaat een termijn van vier weken lopen. Is er vier weken gewerkt en heeft de wettelijk vertegenwoordiger niets van zich laten horen, dan wordt deze geacht stilzwijgend toestemming te hebben gegeven. Een minderjarige jonger dan zestien jaar kan echter in beginsel niet alleen voor de rechter verschijnen.
Let op: Wordt er een arbeidsovereenkomst met een minderjarige aangegaan, dan is de werkgever aan andere regels gebonden met betrekking tot de arbeids- en rusttijden dan bij meerderjarige werknemers. Bovendien mogen kinderen tot zestien jaar alleen lichte arbeid verrichten en geldt voor 16- en 17-jarigen dat ook wettelijk verplichte lesuren meetellen voor het aantal arbeidsuren.
Een arbeidsovereenkomst tussen echtgenoten is rechtsgeldig. Ook in ondernemingsverband is dit mogelijk. Zo kan een echtgenoot in een eenmanszaak maar ook als enig aandeelhouder van een BV zijn of haar partner als werknemer in dienst nemen. Wel moet altijd voldaan zijn aan alle vereisten voor een arbeidsovereenkomst; gezagsverhouding, persoonlijk verrichten van de arbeid, gedurende zekere tijd, loonbetaling. Voor de beoordeling van de gezagsverhouding wordt een vergelijking gemaakt tussen de behandeling van de echtgenoot en van andere werknemers.
Bij een arbeidsverhouding tussen ouders en kinderen en andere familieleden wordt per geval bekeken of sprake is van een arbeidsovereenkomst. Er wordt gekeken of de familieverhouding of de relatie tussen de werkgever en de werknemer overheerst. Ook hierbij zijn de vereiste gezagsverhouding, plicht tot persoonlijk verrichten van de arbeid, de zekere tijd en de loonbetaling voor de beoordeling doorslaggevend.
Een directeur van een NV of BV heeft over het algemeen een arbeidsovereenkomst met de vennootschap. Op hem is het arbeidsrecht van toepassing. Alleen voor ontslag van een directeur gelden soms andere regels. Voor een directeur-grootaandeelhouder (DGA) is bovendien van belang dat de Pensioenwet in beginsel niet van toepassing is.
Het komt voor dat de directie van een onderneming wordt gevoerd door een zogenoemde ‘management-BV’. De eigenaar of bestuurder van deze management-BV wordt in zo’n geval aan de onderneming beschikbaar gesteld om leiding te geven aan de onderneming. De afspraken tussen de onderneming en de management-BV worden vastgelegd in een managementovereenkomst.
Een dergelijke managementovereenkomst is geen arbeidsovereenkomst: een rechtspersoon kan geen werknemer zijn. Dit betekent bijvoorbeeld dat een concurrentiebeding in een managementovereenkomst niet geldig is uit arbeidsrechtelijk oogpunt: de eigenaar of bestuurder is niet rechtstreeks gebonden. De rechtspersoon kan uiteraard wel aan het concurrentiebeding gebonden zijn, maar dan op grond van het algemeen verbintenissenrecht. Overigens kan uit de feiten en omstandigheden wel degelijk blijken dat de directeur/eigenaar van de management-BV (dus niet de BV zelf) in een rechtsverhouding komt te staan die gelijkgesteld moet worden met een arbeidsovereenkomst.
Bron: pwnet.nl
Het arbeidsrecht is voortdurend in ontwikkeling. Wetgeving verandert continu, rechtspraak en literatuur geven steeds weer een andere kijk op de zaken.
