Bij een vormfout is er sprake van een fout in de procedure, die niet meer kan worden hersteld. Het gaat dan om fouten die gemaakt worden door de politie – we noemen dit ook wel vormverzuimen - of het Openbaar Ministerie (OM). Wanneer de rechter een vormfout of een vormverzuim constateert, kan hij bepalen dat de straf lager uitvalt, het verkregen bewijs niet meegenomen zal worden bij de overwegingen of de rechter bepaalt dat het Openbaar Ministerie niet ontvankelijk is. In deze blog vertellen we meer over de vormfout en de mogelijke gevolgen daarvan.

De ontdekking van een vormfout

De rechter kan een vormfout op verschillende manieren ontdekken. Allereerst kan hij natuurlijk zelf opmerken dat er iets niet op de juiste manier is verlopen. Maar ook advocaten, verdachten en het OM kunnen de rechter wijzen op vormfouten. Als er sprake is van een vormfout, dan moet dit in het vonnis worden beschreven. Daarbij moeten de overwegingen van de rechter worden weergegeven, zodat duidelijk is wat de gevolgen van de vormfout zijn. Als een vormfout niet in het nadeel van de verdachte is, dan kan de rechter beslissen om geen gevolgen aan de vormfout te verbinden.  

Welke vormfouten zijn er?

Alle fouten die door het Openbaar Ministerie en de politie worden gemaakt, vallen onder de noemer vormfouten. Vormfouten kunnen zowel voorkomen in het voorbereidend onderzoek als in de dagvaarding. Voorbeelden van vormfouten zijn bijvoorbeeld:

• Fouten in de dagvaarding, zoals onjuiste persoonsgegevens of feitelijke fouten in de tenlastelegging
• Het onrechtmatig verkrijgen van bewijs, door de verdachte bijvoorbeeld geen cautie te verlenen (het recht om te zwijgen) of door een woning te doorzoeken zonder machtiging
• Het langer dan nodig vasthouden van de verdachte, waarvoor geen wettelijke grond bestaat
• Disproportioneel geweld bij politieoptreden

De gevolgen van een vormfout

De rechter zal bij zijn beslissing altijd afwegen hoe groot de gevolgen van de vormfout zijn voor de verdachte. Staat er bijvoorbeeld een typefout in de naam van de verdachte, maar is wel duidelijk om wie het gaat, dan heeft de vormfout geen invloed op het verloop van de procedure. Maar staat er foutieve feitelijkheden in de tenlastelegging en besluit de officier van justitie deze fout niet aan te passen, dan kan de rechter de verdachte in het uiterste geval vrijspreken.

Wilt u meer weten over vormfouten en de consequenties daarvan? Neemt u dan contact op met de advocaten van Schravenmade Advocaten.