Corona, crisis & contracten: overmacht?

De verspreiding van het coronavirus dreigt tot een crisis in de zorg te leiden. Maar ook in economisch opzicht ligt een crisis op de loer. Veel bedrijven kampen nu al met acute financiële problemen. In een eerder blog beschreven wij op welke hulp zij kunnen rekenen. Maar hoe zit het eigenlijk met contracten die nu niet nagekomen kunnen worden? Heeft een beroep op overmacht kans van slagen?

Overmacht in contracten en algemene voorwaarden

Om die vraag te beantwoorden kijkt u eerst in de overeenkomst en algemene voorwaarden. Vaak zijn daarin bepalingen opgenomen over overmacht (‘force majeure’). Meestal zijn dit standaardbepalingen die vrij algemeen zijn geformuleerd. In dat geval, maar ook als de overeenkomst of algemene voorwaarden wel clausules bevatten die specifiek over de uitbraak van een epidemie of pandemie gaan, hangt de vraag of er sprake is van overmacht af van de omstandigheden van het geval en de manier waarop de tekst is geformuleerd.

Daarbij is het zogenaamde Haviltex-criterium van belang. Op grond van dit criterium kijken we niet alleen naar de taalkundige betekenis van de bepaling, maar ook naar de betekenis die partijen aan die tekst mochten toekennen, gelet op de gegeven omstandigheden van het geval en wat zij over en weer van elkaar mochten verwachten.

Overmacht in de wet

Is er in uw contract en algemene voorwaarden geen bepaling over overmacht opgenomen? Dan valt u terug op de wettelijke bepaling uit artikel 6:75 van het Burgerlijk Wetboek (BW):

‘Een tekortkoming kan de schuldenaar niet worden toegerekend, indien zij niet is te wijten aan zijn schuld, noch krachtens wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt.’

Op grond van de wet geldt dat een ondernemer die zijn contractuele verplichtingen niet kan nakomen, in principe verplicht is de schade van de andere partij te vergoeden, behalve als de schade het gevolg is van een tekortkoming die de ondernemer niet kan worden toegerekend. Dan is er sprake van overmacht.

In de praktijk hangt het ook hier sterk af van de omstandigheden van het geval of er sprake is van overmacht. Overmacht wordt niet snel aangenomen, zeker niet als de ondernemer er (nog) iets aan had kunnen doen om de schade (zo veel mogelijk) te voorkomen. Dat geldt uiteraard ook bij een dreigende coronacrisis. Maar zoals gezegd, veel hangt af van de omstandigheden van het geval. Bij de beoordeling zal dan aansluiting gezocht moeten worden bij vergelijkbare gevallen uit de rechtspraak.

Vragen?

De vraag wanneer er in deze coronacrisis wel of geen sprake is van overmacht is in zijn algemeenheid moeilijk te beantwoorden. Veel hangt af van de specifieke omstandigheden van het geval en de uitleg van eventueel aanwezige overmachtsclausules. Wij adviseren u daarom om een juridisch specialist in te schakelen om u te adviseren. Neemt u daarvoor gerust contact op met Schravenmade Advocaten. Onze specialisten contractenrecht staan voor u klaar!