Geplaatst op:12 september 2019

7 zaken die u moet weten over arbeidstijden

De Arbeidstijdenwet (ATW) regelt de maximale werktijden en minimale rusttijden van werknemers. Het is een complexe wet, waar niet iedereen even goed van op de hoogte is. Daarom bespreekt Schravenmade Advocaten in dit artikel 7 zaken die iedereen moet weten over arbeidstijden.

1. Voor wie geldt de Arbeidstijdenwet?

De Arbeidstijdenwet geldt voor alle werknemers vanaf 18 jaar die voor een werkgever werken. Dus ook voor uitzendkrachten, gedetacheerden en stagiairs, maar weer niet voor vrijwilligers. Het maakt niet uit of er sprake is van een privaatrechtelijke arbeidsovereenkomst of een publiekrechtelijke aanstelling (die overigens per 1 januari 2020 wijzigt).

Voor sommige werknemers geldt de Arbeidstijdenwet niet of slechts gedeeltelijk. Dat is het geval bij:

  • medisch en tandheelkundig specialisten, verpleeghuisartsen, huisartsen en sociaal geneeskundigen
  • politiemensen en medewerkers van inlichtingen- en veiligheidsdiensten (maar alleen als anders de openbare orde niet te handhaven is)
  • militair personeel bij inzet en oefeningen
  • werknemers die 3 keer het minimumloon of meer verdienen, behalve bij gevaarlijk werk, nachtdienst of werk door niet-leidinggevenden in de mijnbouw
  • wetenschappelijk onderzoekers
  • beroepssporters
  • podiumkunstenaars
  • begeleiders van school- en vakantiekampen
  • gezinshuisouders

De Arbeidstijdenwet geldt ook voor jeugdige werknemers van 16 en 17 jaar. Om ze beter te beschermen gelden voor hen aanvullende regels.

2. Maximale werktijd en rusttijden

Voor werknemers die onder de Arbeidstijdenwet vallen is de maximale werktijd per dienst 12 uur. De maximale werktijd per week is 60 uur. Over een periode van 4 weken mag de gemiddelde arbeidsduur niet meer dan 55 uur per week zijn. Daar kunnen in de cao afwijkende afspraken over gemaakt worden, maar de gemiddelde arbeidsduur mag over een langere periode van 16 aaneengesloten weken nooit meer dan 48 uur per week zijn.

Iedere 24 uur is er een minimale rusttijd van 11 uur aaneengesloten vereist. Deze periode mag één keer in een periode van 7 dagen worden ingekort tot minimaal 8 uur, maar alleen als dat noodzakelijk is gelet op de aard van het werk of de bedrijfsomstandigheden.

Daarnaast is het vereist dat een werknemer in een periode van 7 dagen minimaal 36 uur aaneengesloten rust krijgt. Lukt dat niet? Dan moet er in een periode van 14 dagen minimaal 72 uur aaneengesloten rust zijn.

3. Pauze

Volgens de Arbeidstijdenwet heeft iedere werknemer recht op minimaal 15 minuten pauze (bij een dienst van maximaal 5,5 uur). Duurt de dienst langer dan 5,5 uur? Dan heeft de werknemer recht op minimaal 30 minuten pauze, eventueel op te splitsen in 2 keer 15 minuten. Duurt de dienst langer dan 10 uur? Dan heeft de werknemer recht op 45 minuten pauze, eventueel op te splitsen in 3 keer 45 minuten pauze.

4. Nachtdiensten

Werknemers die onder de Arbeidstijdenwet vallen mogen ’s nachts niet meer dan 10 uur werken. Onder voorwaarden kan dit worden verlengd tot 12 uur. Draait iemand gedurende 16 weken gemiddeld 1 nachtdienst per week? Dan is de maximale werktijd in die periode 40 uur per week. Na een nachtdienst heeft een werknemer recht op 14 uur onafgebroken rust. Na 3 of meer nachtdiensten achter elkaar moet een rustperiode volgen van minimaal 46 uur.

5. Werken op zondag

De regels voor werken op zondag gelden niet voor werknemers met een geestelijk ambt binnen de kerk. Voor de overige werknemers geldt dat zij niet verplicht zijn om op zondag te werken, behalve als zij dit van tevoren met de werkgever hebben afgesproken. In sommige sectoren is werken op zondag immers onvermijdelijk, zoals in de horeca of in de retail. Desondanks heeft iedere werknemer recht op minimaal 13 vrije zondagen per jaar. Daar kan in een cao van worden afgeweken. Gewerkte uren op zondag hoeven niet door de werkgever gecompenseerd te worden. Niet in geld en niet in tijd.

6. Meerdere werkgevers

In sommige branches, zoals in de horeca, de schoonmaak- of uitzendbranche of in de beveiliging, hebben werknemers soms meerdere werkgevers. Werkgevers zijn daar vaak niet van op de hoogte, laat staan dat zij zicht hebben op de individuele naleving van de Arbeidstijdenwet. En hoewel de Arbeidstijdenwet werknemers verplicht aan hun werkgever te melden als zij meerdere werkgevers hebben, staat hier voor hen geen sanctie op. Voor werkgevers staat wel een sanctie op het niet naleven van de Arbeidstijdenwet. Wij adviseren werkgevers dan ook om hier zelf actief beleid op te voeren.

7. Naleving Arbeidstijdenwet

Werknemers moeten er in principe zelf op letten dat de wettelijke regels worden nageleefd. Is dat niet het geval? Dan doen zij er goed aan om met de werkgever in overleg te treden, dat kan eventueel via of met hulp van de ondernemingsraad.

Daarnaast controleert de Inspectie SZW of werkgevers en werknemers zich aan de wet- en regelgeving houden rond arbeidsomstandigheden, arbeidsverhoudingen en sociale zekerheid. Daartoe houden zij steekproeven bij bedrijven. Met het oog op deze steekproeven zijn werkgevers verplicht om een goede administratie bij te houden van de werk- en rusttijden van hun medewerkers. Voldoet een bedrijf niet aan de Arbeidstijdenwet? Dan kan de Inspectie hoge boetes opleggen.

Vragen?

Heeft u hier vragen over? Staat het onderwerp waar u meer over wilde weten er niet tussen? Of heeft u een andere vraag over het arbeidsrecht? Neem dan gerust contact op met Schravenmade Advocaten. Onze specialisten staan voor u klaar.

ARBEIDSRECHT

Het arbeidsrecht is voortdurend in ontwikkeling. Wetgeving verandert continu, rechtspraak en literatuur geven steeds weer een andere kijk op de zaken.

Waar kunnen we u mee helpen?

Adviesgesprek aanvragen

Vraag nu een juridisch adviesgesprek aan en krijg vrijblijvend advies van onze specialisten.
Adviesgesprek aanvragen

Contact opnemen

Onze medewerkers voorzien u graag van advies en ondersteuning. Neem contact met ons op met uw vragen.
Contact opnemen
Schravenmade Advocaten in Maarssen, Utrecht, onderscheidt zich al meer dan 40 jaar door specialisatie in vooral ondernemingsrecht, waaronder arbeidsverhoudingen, ambtenarenrecht en ontslagrecht. Bovendien begeleiden we fusies en overnames.
Schravenmade Advocaten heeft geen stichting derdengelden. Schravenmade Advocaten ontvangt daarom geen derdengelden.
© Copyright 2024 - Schravenmade Advocaten - Alle rechten voorbehouden
Bisonspoor 1218
3605 KZ Maarssen
0346-56 07 64
Adviesgesprek aanvragenContact opnemen
Schravenmade Advocaten doceren o.a. voor de NVM en is betrokken bij het onderwijs aan 2 juridische scholen.
Wilt u onze informatieve nieuwsbrief ontvangen?

pencilphone linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram